Moeten we ambitieuzer zijn, of moeten we meer luisteren naar de leerlingen? In een artikel dat verscheen in Knack op vrijdag 1 april haalt Ann Peuteman de zorgwekkende cijfers met betrekking tot begrijpend lezen in het secundair onderwijs aan. In het BSO haalt slechts 34 procent de eindtermen voor functionele leesvaardigheid volgens de resultaten van de Vlaamse peilingsproeven.

In het artikel haalt Peuteman aan dat leerkrachten PAV (project algemene vakken) in het BSO een brug moeten maken tussen het taalgebruik op school en het dagelijkse taalgebruik van de jongeren. Dat is een goed begin, maar dit zal omgezet moeten worden naar een plan dat uitvoerbaar is in de klaspraktijk.

De ambities zijn groot, maar een ambitieus plan is niet altijd een goed plan. Leerlingen die mee kunnen met een nieuwe, ambitieuzere aanpak zullen hier inderdaad baat bij hebben, maar daar ligt het pijnpunt niet. Wat met de leerlingen die niet meekunnen? Het risico bestaat dat deze doelgroep alweer in de kou blijft staan.  Leerlingen met leerstoornissen die nu vaker in het beroepsonderwijs terecht komen, zoals Peuteman vermeldt, krijgen dan nog een grotere afkeur voor taal en lezen, waardoor het probleem enkel groter wordt.

Mogelijke oplossingen zijn aangepaste plannen voor leerlingen met leerachterstand en andere leerlingen die er baat bij hebben. Het is inderdaad nodig om de leerling uitdagingen te geven, maar bij mislukking verliest de leerling vaak de motivatie. Misschien moeten we durven terugkeren naar het moment waar het mis is beginnen lopen.Zo kunnen we de vinger op de wonde leggen en uitzoeken waar en waarom de motivatie om te lezen verdween en van daaruit opnieuw beginnen bouwen. Er bestaan genoeg middelen voor moedertaalsprekers van het Nederlands die het moeilijk hebben met taal en lezen om deze vaardigheden te verbeteren en op te bouwen, alleen worden ze veel te weinig gebruikt. Het lijkt alsof scholen en leerkrachten bang zijn hebben om terug te keren naar de basis.

Door leesvaardigheid op te bouwen aan de hand van makkelijk te lezen boeken zullen de leerlingen vaker overwinningen halen dan nederlagen, en dan zal hun zelfvertrouwen en zal de motivatie automatisch stijgen. Leesplezier begint vooral bij iets kunnen lezen en begrijpen, hoe eenvoudig ook. Als woorden en letters betekenis krijgen voor de lezer, als de lezer geraakt wordt op de één of andere manier, zal hij gemotiveerd zijn om verder te lezen. En meer lezen mét plezier leidt automatisch tot nog meer lezen. We moeten inderdaad ambitieus zijn, maar soms is het beter om de lange, inclusieve weg te nemen, in plaats van altijd de voor de hand liggende optie te nemen.

Leesvaardigheid verbeteren bij moeizame lezers begint bij het motiveren tot lezen. Hiervoor moet meer naar de leerlingen geluisterd worden, zodat er een individueel leestraject kan worden opgemaakt. Zo zullen sommigen misschien bijna vanaf het begin moeten herbeginnen, maar met motivatie komt ook leer- en leesgierigheid.

Deel dit bericht:

FacebookShare to TwitterTwitterShare to LinkedInLinkedInShare to E-mailE-mailShare to PrintFriendlyPrintFriendlyShare to Meer...

Lezen voor Iedereen

Voor veel mensen zijn 'gewone' boeken veel te moeilijk. Daarom maakt uitgeverij Lezen voor Iedereen romans en werkboeken in eenvoudig Nederlands. Door een eenvoudigere verhaalstructuur, kortere zinnen, grotere letters, eenvoudigere grammatica en makkelijkere woorden. Zo kunnen jongeren en volwassenen die moeite hebben met lezen opeens wél een boek uitlezen. Dat geeft zelfvertrouwen en brengt het plezier in lezen terug.